ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە 23ی دیسەمبەری 2014 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوزای لە بەڕێز "پاولۆ جێنتیلۆنی" وەزیری دەرەوەی ئیتالیا و شاندێكی یاوەری كرد.
لە كۆبوونەوەیەكدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی وێڕای بەخێرهێنان؛ تیشكی خستە سەر دوایین پێشهاتەكانی شەڕی دژی تیرۆرستانی داعش و سەركەوتنەكانی پێشمەرگە لە ناوچەی شنگال و سوپاس و پێزانینی خەڵك و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی بۆ ئەمەریكا و وڵاتانی ئەورووپا و هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی دووپات كردەوە كە هاوكاریی پێشمەرگەیان كردووە، بە تایبەت تیشكى خسته سهر كاریگەریی هێرشە ئاسمانییەكان له گۆڕێنی باڵانسی شەڕ و ئاماژەی بە قوربانییەكانی پێشمەرگە و بەرگریی قارەمانانەیان له بەرنگاربوونەوەی تیرۆردا، كرد.
هەروەها باسی لە ڕەوش و پێویستییهكانی ئاوارە و پەنابەران كرد و جەختی لەسەر پێویستیی گەیشتنی هاوكاریی بەپەلە لە لایەن كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نەتەوە یەكگرتووەكانهوه كردەوە، بە تایبەت كە وەرزی سەرما و سۆڵە و زستان گەیشت و ئاوارهكان لە بارودۆخ و ڕەوشێكی نالەباردان و ئەوپەڕی پێویستییان بە هاوكاریی بەپەلە هەیە. سوپاسی سەرۆك وەزیران و سەرۆك ئەركانی سوپای ئیتالیایشی كرد كە لە ڕیزی پێشەوەی ئەوانه بوون دوای هێرشەكانی داعش بۆ سەر هەرێمى كوردستان؛ سەردانی ههولێریان كرد، ههروهها سڵاو و ڕێزی خۆی بۆ بەڕێز سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا نارد.
بهڕێز نێچیرڤان بارزانى ئەوەشی دووپات كردەوە كە پێویستییان بە هاوكاریی ئیتالیا ههیه بۆ ئەوەی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەورووپا هان بدەن تا لە پرسی ناساندنی كارەساتی ئێزدییەكان بە جینۆساید لە ئاستی جیهاندا؛ هاوكاریی هەرێمی كوردستان بكەن. دەربارەی ڕەوشی ئێستای عێراقیش باسی لە دوایین ڕێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا كرد و هیوای خواست ڕێككەوتنهكە ببێتە هۆكارێك بۆ چارەسەركردنی تەواوی كێشەكان لەسەر بنەمایەكی واقعبینانە و پشتگیریی هەرێمی كوردستانی بۆ بهڕێز سەرۆك وەزیران و حكوومەتی نوێی عێراق دووپات كردهوه.
لای خۆیەوە بەڕێز پاولۆ جێنتیلۆنی وەزیری دەرەوی ئیتالیا وێڕای پێشكەشكردنی پیرۆزبایی بۆ سەركەوتنەكانی پێشمەرگە لە ناوچەی شنگال و دەوروبەری؛ باسی لە ڕۆڵی دیاری كورد له هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیدا كرد و بە ڕۆڵێكی زۆر گرنگی لە قەڵەم دا، ههروهها دەستخۆشی و ڕێز و پێزانینى بۆ ڕۆڵی پێشەرگە و خەڵكی كوردستان دووپات كردەوە و تیشكی خستە سەر ئەوەی كە وڵاتەكەی بە هەموو شێوەیەك ئامادەی هاوكاریكردنی هەرێمی كوردستانە و پێشتریش هاوكاریی سەربازی و مرۆییان پێشكەش كردووە و چەند تیمێكیان مەشق و ڕاهێنانی سەربازی بە پێشمەرگە دهكهن و ئەو تیمانە لە ڕۆژانی داهاتوودا فراوانتر دەكرێن. دووپاتیشی كردەوە كە ئیتالیا هەم لە چوارچێوەی نێودەوڵەتی و هەم بە شێوەیەكى ڕاستەوخۆش، هاوكاریی هەرێم دەكات.
بهڕێز وەزیری دەرەوەی ئیتالیا باسی لەوەش كرد كە دوای ڕزگاركردنی شوێنەكان، ئیتالیا دەتوانێت لە بواری ئاوەدانكردنەوەی ئەو شوێنانەدا هاوكاری هەرێمی كوردستان بكات و لەم بوارەشدا خاوەنی ئەزمونێكی دەوڵەمەندن. ههروهها خۆشحاڵیی خۆی به پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان و ئیتالیا دەربڕی و هیوای خواست ئەو نووسینگە دیپلۆماسیەی له ههولێر ههیانه، لە ماوەیەكی نزیكی داهاتوودا ببێتە كونسوڵخانە و بۆ ئەم مەبەستەش پەرلەمانی ئیتالیا بڕیاری لهسهر داوە. سەرسامی و خۆشحاڵیی خۆیشی بۆ ئارامی و پێشكەوتوویی شاری هەولێر نیشان دا و بە شارێكی مۆدێرن و ئارام و سەقامگیری لەقەڵەم دا.
دوای كۆبوونەوەكەش كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانی بۆ هەردوو بەڕێزان نێچیرڤان بارزانی و وەزیری دەرەوەی ئیتالیا ڕێكخرا و سهرهتا بهڕێز سهرۆك وهزیران گوتى:
ئێوارەتان باش، بەخێر بێن..
خۆشحاڵین پێشوازی لە وەزیری دەرەوەی ئیتالیا دەكەین كە ئەمڕۆ سهردانى كردووین، هەروەك دەزانن بهڕێز سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا خۆی لە كەسانی یەكەم بووە كە دوای ئەوەی گرووپی تیرۆریستی داعش بەرەو كوردستان هاتن، هات سەردانی هەولێری كرد و دواتر سوپاسالاری ئیتالیاش سەردانی ئێمەی كرد و ئیتالیا وەك بەشێك لەو هاوپەیمانییە نێودەوڵەتیەی دژی تیرۆریستان دروست بوو، لە ڕووی تەقەمهنی و چەك و یارمەتیی مرۆیی و هاوكاریی سەربازییهوه، یارمەتیی هەرێمی كوردستانی داوە. ئێمە لەو كۆبوونەوەیەدا بە وردی باسی ئەو تەوەرانە و پەیوەندیی هەرێمی كوردستان و ئیتالیامان كرد، هەروەها باسی ئەو هاوكاریانەمان كرد كە ئیتالیا بۆ هەرێمی كوردستانی ناردووه و دەینێرێت. هەرێمی كوردستان سوپاسگوزاری ئەو یارمەتییەیە و هیوادارین ئەو پەیوەندیانەی نێوان هەرێمی كوردستان و عیراق بەگشتی لەگەڵ ئیتالیا لە ئایندەدا زیاتریش ببێت.
دواتر وەزیری دەرەوەی ئیتالیا لە وتەیەكدا، پیرۆزباییی سەركەوتنی پێشمەرگەی لە سەرۆك وهزیرانى هەرێمی كوردستان كرد و دووپاتى كردهوه كه سهركهوتنهكانى شهنگال لە ڕووی مۆراڵهوه كاریگەریی زۆری لەسەر ڕای گشتی دروست كرد و گرنگیی خۆی هەبوو و گوتی:
زۆر سوپاس، كۆبوونەوەیەكی زۆر گرنگ و بەسوودمان لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی نێچیرڤان بارزانی هەبوو، من حەز دەكەم لە سەرەتادا پیرۆزبایی لە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی بكەم بۆ ئەو دەستكەوتە سەربازیانەی لە شهنگال بە دەست هاتن و ئەمەش زۆر گرنگ بوو لە ڕووی مۆراڵهوه، چونكە نیگەرانییەكی زۆر لاى ڕای گشتی لەوبارەوە هەبوو و جەخت لەسەر ئەم بارودۆخە دەكرایهوە، بۆیە توانای پێشمەرگە بۆ ڕزگاركردنی شهنگال لە ڕووی سیمبۆلى و مۆڕاڵهوه، زۆر گرنگ بوو.
هەروەها وەك سەرۆك وەزیران گوتی، ئێمە باسی هاوكاریی هاوبەشی نێوانمان كرد لە چوارچێوەی ئەو هاوپەیمانییەی لە دژی داعش پێكهاتووە، بە تایبەتی هاوكاریی سەربازی و خۆشحاڵم كە لە ڕۆژی یەكەمەوە یەكەم تیمی ئێمە لە مامۆستا و ڕاهێنەر و مەشقكارانی سەربازیی ئیتاڵی، گەیشتۆوونەتە هەرێمی كوردستان و لە ئایندەدا ژمارەیان دەگاتە 280 كەس، بەڵام ئێستا 35یان گەیشتوونەتە هەولێر بۆ مەشق و ڕاهێنانی پێشمەرگە لەسەر ئەو سیستەمەی چەكی ئیتاڵی كە بۆ ئهوانمان دابین كردووە.
ئێمە هەر لەو كۆبوونەوەیەدا باسی هاوكاریی مرۆییمان كرد كە ئەمەش ئەركێكی قورس و سهخته لەسەر هەرێمی كوردستان و لە ڕووی هەبوونی پهنابهر و ئاوارەى ناوخۆوه، حكوومەتی هەرێمی كوردستانی خستۆتە ژێر بارێكی قورسهوه.
ههروهها گوتى: ئیتالیا لەمبارەیەوە بەرنامەی خۆی هەیە و دەستپێشخەریی ئەوەی هەبوو كە 12 ملیۆن دۆلار بۆ هاوكاریی مرۆیی دابین بكات، بەڵام ئێمە بیرمان لە دەستپێشخەریی دیكە كردۆتەوە بۆ هاوكاریی مرۆیی، بە تایبەتی كە ئێستا لە وەرزی زستانداین، بۆیە دەمانەوێ لەم ڕووەوە هاوكار بین. ئێمە هەروەها جەخت لەسەر باشتركردنی پەیوەندیی نێوان هەردوولامان دەكەینەوە، جگە لە خەبات لە دژی تیرۆریستانی داعش، دەمانەوێ پەیوەندییەكانمان لە زۆر بواردا بچێتە پێشهوه، بە تایبەتی لە بواری ئابووری و كولتووریەوە، چونكە دەكرێ كاری زۆر لەسەر هەردوو بوار بكرێت، كە بەرژەوەندیی هاوبەشی هەردوولای تیادایە، ڕاستە ئێستا ئەو هاوكارییە هەیە و لە زۆر بواریشدا بەدی دەكرێت، هەروەها تیمی تایبەتمان لە بواری شوێنەواردا هەیە و بە ڕەچاوكردنی سەقامگیریی هەرێمی كوردستان و ئەو سەركەوتنەی لە ڕووی سەربازییەوە بە دەست هاتوون، ئەگەری هاوكاری لە زۆر بواردا زیاتر دەكات.
وەزیری دەرەوەی ئیتالیا ئاشكرای كرد، ههموو ئهو فڕۆكە ئیتالیانهى یارمهتى و هاوكارى بۆ ههرێمى كوردستان دههێنن، پێشتر له بهغدا دهنیشنهوه ئینجا دێنه ههولێر، ئهمهش لهسهر داواى حكوومهتى عیراقه و گوتى: ئێمه لهم داوایه تێدهگهین. ڕوونیشى كردهوه لە دوایین سەردانیدا بۆ بەغدا، تێبینیی ئەوەی كرد ئەوان بەرنامەی خۆیان هەیە و بە بەیاخەوە دەڕواننە ئەو ڕێككەوتنەی لەگەڵ هەولێر ئیمزایان كردووە و هیوای خواست جێبەجێی بكەن.
لای خۆیەوە بهڕێز نێچیرڤان بارزانی لە وەڵامی پرسیارێكدا لەبارەی بارودۆخی دەشتی نەینەوا و ڕزگاركردنییهوه، ئاماژەی بەوە دا ئەگەر ئۆپهراسیۆنى سەربازیش بكرێت بۆ گەڕاندنەوەی مهسیحییهكان بۆ شوێنەكانی خۆیان، ڕاگرتن و پاراستنی ناوچەكە كارێكی گرنگترە و گوتی: بەبێ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی لە مووسڵ، ئەم كارە زەحمەت دەبێت، نیگەرانیی ئێمە لە بارەی پاراستنیانە دوای گەڕانەوەیان. ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی بۆ مووسڵ كارێكی سەختە، بەڵام هاوكاریكردن بۆ گەڕانەوەی ئەم خەڵكە بۆ زێدی خۆیان لە پێشینەی كارەكانی ئێمەیە و ناشتوانین كاتەكەی دیاری بكەین.
بهڕێز وەزیری دەرەوەی ئیتالیا ئەوەی خستە ڕوو كه وڵاتەكەی چەكی بە هەرێمی كوردستان داوە و پێكهاتبوو لەمووشەكی RBG و دژهتانك، ئەمە جگە لە هەبوونی مەشقكار بۆ ڕاهێنان و مەشقپێكردنی پێشمەرگە لەسەر بەكارهێنانی و ئاماژەی بەوەش دا فڕۆكەكانی ئیتالیا لە بنكەی سەرەكیی خۆیانەوە لە كوێت كاری خۆیان ئەنجام دەدهن و جۆری فڕۆكەكانیش TORNADO و فڕۆكەی بێ فڕۆكەوانن كه ڕەزامەندیی پەرلەمانی ئیتالیاى لهسهره.
بەڕێز نێچیرڤان بارزانی تیشكى خسته سهر بارودۆخی هەرێمی كوردستان لە سەردەمی حكوومەتی پێشوو و ڕوونى كردهوه كوردستان بە كاتێكی سەختدا تێپەڕی، لە هەمان كاتیشدا گەشبینیی خۆی بە حكوومەتی تازەی بهڕێز عهبادی نیشان دا و دووپاتی كردەوە ئێستا قۆناغێكی دیكەی پەیوەندییەكان دەست پێدەكات، ههروهها ڕایگهیاند كه عهبادی سەردانی كوردستان دەكات، بەڵام تا ئێستا كاتی سەردانەكە دیار نیە و گوتی : لە حكوومەتی هەرێمی كوردستان سیاسەتی كاركردنمان لەگەڵ حكوومەتی تازەی عیراقدا هەیه بۆ چارەسەركردنی كێشەكان.
ههروهها گوتى ئێمە مانگی ڕابردوو سەردانی بەغدامان كرد و گەیشتینە ڕێككەوتنێكی سەرەتایی لەبارەی پرسی نەوت و داهاتهوه بۆ هەناردەكردنی بڕی 250 هەزار بەرمیلی نەوتى ڕۆژانه لە لایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە، لەگەڵ هاوكاریكردنی بەغدا بۆ هەناردەكردنی 300 هەزار بەرمیل نهوتى ڕۆژانه لە نەوتی كەركووك. هیوادارین بگەینە جێبەجێكردنی ئهم ڕێككەوتنە لە سەرەتای مانگی یەكی ساڵی تازە، بە هەبوونی كەشوهەوایەكی تازە و هیوادارین سوودی لێ وەربگرین بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی هەولێر و بەغدا، هەروەها پێویستە بەغداش 17%ی بەشی هەرێمی كوردستان لە بودجەی گشتیی عیراق بنێرێت كە تا ئێستا ئێمە 11%مان وەرگرتووە، ئەم ڕێككەوتنەش بۆ ماوەی یەك ساڵە و هیوادارم لەم كاتەدا بگەینە ڕێككەوتنی تەواو و ئێمە ئامادەین بۆ هەموو هاوكاریەك.
دوایین شت له وهڵامى پرسیارێكدا بهڕێز وهزیرى دهرهوهى ئیتالیا گوتى: پێزانینمان بۆ ڕۆڵى پێشمهرگه ههیه كه له جیاتى ههموو جیهان لهسهر زهوى به هاوكاریى هێزى ئاسمانیى هاوپهیمانان شهڕى داعش دهكات، ئهمه تهنیا ههستى من نییه، ههستى ڕاى گشتیى ئیتالیاش ههر ئهمهیه. بهشداریى پێشمهرگه له شهڕهكانى كۆبانێشدا بهرز دهنرخێنین و هاوكارییهكى باشه بۆ ئهو شهرڤانانهى له وێ دهجهنگن.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات